Ολοκληρωμένη φροντίδα για τα μόνιμα και τα νεογιλά δόντια
Η παιδοδοντία ασχολείται με την πρόληψη, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση των νόσων του στόματος σε παιδιά και εφήβους.
Η παιδοδοντιατρική είναι ίσως απο τους σημαντικότερους κλάδους της οδοντιατρικής καθώς αφορά τους μικρούς μεγάλους ασθενείς του μέλλοντος και καλείται να μετατρέψει το φόβο που συνοδεύει πολλές φορές τη φιγούρα του οδοντίατρου σε μια ευχάριστη και αρμονική εμπειρία που θα συνοδεύσει το παιδί στη μετέπειτα ενήλικη ζωή του.
Σε ποιά ηλικία πρέπει να γίνει η 1η επίσκεψη στον οδοντίατρο;
Η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο είναι καλό να πραγματοποιείται στην ηλικία των 3 ετών. Η πρώτη αυτή επίσκεψη έχει ως σκοπό την εξοικείωση του παιδιού με το χώρο του ιατρείου, τον οδοντίατρο και τον οδοντιατρικό εξοπλισμό. Ωστόσο εμείς στο ιατρείο μας ενθαρρύνουμε τους νέους γονείς να φέρνουν τα παιδιά τους και σε μικρότερες ηλικίες προκειμένου να συζητήσουμε τη στοματική υγιεινή των πρώτων δοντιών που εμφανίζονται στο στόμα ή την αντιμετώπιση έξεων όπως το πιπίλισμα του δαχτύλου, είμαστε εδώ για κάθε σας απορία και ερώτηση!
Τα παιδικά ή νεογιλά δόντια
Τα νεογιλά δόντια που θα ανατείλουν συνολικά στο στόμα του παιδιού είναι 20 και αρχίζουν να ανατέλλουν σταδιακά απο την ηλικία των 6 μηνών ενω αναμένεται η ολοκλήρωση της νεογιλής οδοντοφυίας όταν το παιδί είναι 2-2,5 χρονών. Τόσο η ηλικία ανατολής του πρώτου δοντιού όσο και η ηλικία ανατολής του τελευταίου παιδικού δοντιού είναι ενδεικτικές, το κάθε παιδί έχει τους δικούς του χρόνους.
Τα παιδική ή νεογιλά δόντια δεν πρέπει να παραμελούνται σκεπτόμενοι πως στη συνέχεια θα αντικατασταθούν απο τα μόνιμα δόντια. Είναι πάρα πολύ βασικά καθώς υποστηρίζουν τη μάσηση της τροφής και τη φώνηση του παιδιού τα πρώτα χρόνια της ζωής του.
Όταν ένα παιδικό δόντι χαλάσει πρέπει να φτιάχνεται;
Δυστυχώς μέχρι και τις μέρες είναι αρκετά διαδεδομένη η ιδέα οτι όταν τα νεογιλά δόντια χαλάσουν ή τερηδονιστούν δε χρειάζεται να φτιάχνονται. Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε οτι όταν ένα παιδικό δοντάκι χαλάσει μπορεί να προκαλέσει πόνο και ενόχληση στο παιδί. Ακόμα όμως και αν αυτό δε συμβεί και το παιδί δεν παραπονεθεί για τίποτα το δόντι πρέπει να φτιαχτεί καθώς αν η τερηδόνα μείνει αθεράπευτη θα συνεχίσει τη δράση της δημιουργώντας απόστημα (πρήξιμο) το οποίο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το σχηματισμού του μόνιμου δοντιού. Είναι καλό ένα νεογιλό δόντι να παραμένει στη θέση του μέχρι να αντικαταστηθεί φυσιολογικά απο το αντίστοιχο μόνιμο.
Σε περιπτώσεις καταστροφικής τερηδόνας των νεογιλών δοντιών είμαστε αναγκασμένοι να πραγματοποίησουμε την εξαγωγή του παιδικού δοντιού με αποτέλεσμα ο χώρος που προορίζεται για το μόνιμο δόντι και κρατιέται απο το αντίστοιχο νεογιλό να καταλαμβάνεται απο τα γειτονικά δοντάκια. Αυτό δημιουργεί με τη σειρά του προβλήματα συνωστισμού τα οποία στη συνέχεια λύνονται μόνο με ορθοδοντική θεραπεία.
Σε περιπτώσεις καταστροφικής τερηδόνας των νεογιλών δοντιών είμαστε αναγκασμένοι να πραγματοποίησουμε την εξαγωγή του παιδικού δοντιού με αποτέλεσμα ο χώρος που προορίζεται για το μόνιμο δόντι και κρατιέται απο το αντίστοιχο νεογιλό να καταλαμβάνεται απο τα γειτονικά δοντάκια. Αυτό δημιουργεί με τη σειρά του προβλήματα συνωστισμού τα οποία στη συνέχεια λύνονται μόνο με ορθοδοντική θεραπεία.
Τα μόνιμα δόντια
H2 Τα μόνιμα δόντια
Τα μόνιμα δόντια εμφανίζονται στο στόμα στην ηλικία των 6 ετών αντικαθιστώντας σταδιακά τα παιδικά. Τα πρώτα μόνιμα δόντια είναι οι πρώτοι γομφίοι οι οποίοι έχουν την ιδιαιτερότητα να μην αντικαθιστούν κανένα νεογιλό δόντι. Συνολικά τα μόνιμα δόντια – συμπεριλαμβανόμενων των 3ων γομφίων ή φρονιμιτών – είναι 32 και χωρίζονται στις παρακάτω κατηγορίες:
- Τομείς: έχουμε 4 τομείς σε κάθε γνάθο, 2 κεντρικούς και 2 πλάγιους.
- Κυνόδοντες: είναι συνολικά 4, 2 σε κάθε γνάθο.
- Προγόμφιοι: ανήκουν στα οπίσθια δόντια και αντικαθιστούν τους παιδικούς γομφίους. Είναι συνολικά 8, 4 σε κάθε γνάθο.
- Γομφίοι: οι γνωστοί σε όλους μας τραπεζίτες. Ανατέλουν πίσω απο τα παιδικά δόντια. Είναι συνολικά 12, 6 σε κάθε γνάθο λαμβάνοντας υπ’όψην και τους φρονιμίτες.
Τι θεραπείες περιλαμβάνει η παιδοδοντία;
Η παιδοδοντιατρική αφορά φυσικά τη θεραπεία της τερηδόνας των παιδικών δοντιών, ωστόσο ο οδοντίατρος αναλαμβάνει τη(ν) :
- προστασία της υγείας των δοντιών μέσω της φθορίωσης και τις καλύψεις οπών και σχισμών (γίνονται συνήθως στην επιφάνεια του πρώτου μόνιμου γομφίου).
- εκπαίδευση στη σωστή στοματική υγιεινή και στις ορθές διατροφικές συνήθειες.
- διάγνωση και την αντιμετώπιση ορθοδοντικών προβλημάτων.
- αντιμετώπιση οδοντικών τραυματισμών.
- θεραπεία των ασθενειών των ούλων όπως η ουλίτιδα.
Φθορίωση των δοντιών
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η πρόσβαση στο φθόριο αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα παιδιών και ενηλίκων για την εξασφάλιση της στοματικής τους υγείας, αφού το φθόριο είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για την προστασία από την τερηδόνα.
Η πρόσληψη φθορίου, δηλαδή η φθορίωση, μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:
- Συστημικά (με κατάποση), μέσω της φθορίωσης του πόσιμου νερού ή με τη χρήση διαιτητικών συμπληρωμάτων φθορίου (π.χ. ταμπλέτες, δισκία, σταγόνες).
- Τοπικά, με την εφαρμογή φθοριούχων προϊόντων πάνω στην επιφάνεια των δοντιών. Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι τοπικής εφαρμογής του φθορίου είναι η χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας, φθοριούχων στοματοπλυμάτων και η τοπική εφαρμογή φθοριούχων σκευασμάτων στο οδοντιατρείο.
Το βούρτσισμα των δοντιών με φθοριούχο οδοντόκρεμα είναι η πιο απλή και αποτελεσματική μέθοδος χρήσης φθορίου από παιδιά και ενήλικες και αποτελεί τον βασικό λόγο μείωσης της τερηδόνας τα τελευταία 30 χρόνια.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική δράση της φθοριούχου οδοντόκρεμας, είναι το βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα (η μία οπωσδήποτε το βράδυ) για 2 λεπτά.
H τοπική εφαρμογή φθορίου στο οδοντιατρείο με σκευάσματα υψηλής συγκέντρωσης φθορίου (βερνίκι, ζελέ, αφρός), είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης τερηδόνας, ιδιαίτερα σε άτομα με αυξημενο κίνδυνο εμφάνισης τερηδόνας. Πάντοτε βέβαια θα πρέπει να γίνεται σε συνδυασμό με το καθημερινό βούρτσισμα με φθοριούχο οδοντόκρεμα.
Επομένως, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την προστασία από την τερηδόνα είναι η έκθεση (τοπική ή συστημική) στο φθόριο, ώστε να ενδυναμώνεται η αδαμαντίνη και να αποκαθίστανται οι τερηδονικές βλάβες που βρίσκονται σε αρχικό στάδιο.
Καλύψεις οπών και σχισμών
Οι καλύψεις οπών και σχισμών (Sealants) είναι μια απλή, ανώδυνη και ασφαλής μέθοδος πρόληψης της τερηδόνας στις οπές και στις σχισμές των μασητικών επιφανειών των γομφίων.
Οι μασητικές επιφάνειες των γομφίων έχουν βοθρία (οπές) και αύλακες (σχισμές). Στις περιοχές αυτές παγιδεύονται μικρόβια και υπολείμματα τροφών με αποτέλεσμα την δημιουργία τερηδόνας.
Μελέτες στην Ελλάδα έχουν δείξει ότι 3 στους 4 μόνιμους γομφίους των παιδιών τερηδονίζονται μέχρι την ηλικία των 12 ετών. Οι καλύψεις οπών και σχισμών συστήνονται ανεπιφύλακτα από όλους τους Διεθνείς Επιστημονικούς οργανισμούς σαν το πιο αποτελεσματικό μέτρο πρόληψης της τερηδόνας στις μασητικές επιφάνειες των οπισθίων δοντιών. Σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη τερηδόνας η τοποθέτηση καλύψεων οπών και σχισμών θεωρείται απαραίτητη.
Η τοποθέτηση τους γίνεται σε μία επίσκεψη. Είναι απόλυτα ανώδυνη και ασφαλής. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι διαφανείς ή αδιαφανείς λεπτόρευστες ρητίνες. Μετά την εφαρμογή τους, δεν χρειάζεται καμία προφύλαξη .
Ο μέσος χρόνος διάρκειας των καλύψεων είναι σύμφωνα με διεθνείς μελέτες 4 χρόνια . Όταν υπάρχει καλή στοματική υγιεινή μπορούν να διαρκέσουν πολύ περισσότερο.
Τα Sealants πρέπει να αποτελούν μέρος ενός ολοκληρωμένου προληπτικού προγράμματος των παιδιών/εφήβων που περιλαμβάνει καθημερινή στοματική υγιεινή, σωστή διατροφή και τακτικές εξαμηνιαίες ή ετήσιες εφαρμογές φθορίου από τον Παιδοδοντίατρο ή τον Οδοντίατρο, ανάλογα με τον βαθμό κινδύνου ανάπτυξης τερηδόνας του κάθε ατόμου.
Χαρίστε στα παιδιά σας ένα όμορφο χαμόγελο! Βοηθήστε μας να απομυθοποίησουμε το φόβο που συνοδεύει τον οδοντίατρο και να δημιουργήσουμε ενήλικους που αντιλαμβάνονται τη σημασία της οδοντιατρικής πρόληψης.
